مدل های چیدن صندلی های آمفی تئاتر:
1- چند ردیفه : که در این روش صندلی ها در یک راستا و در یک خط راست به صورت موازی پشت سر هم چیده میشوند. در این مدل چیدمان اگر در دو سمت ردیف صندلی ها راهرو وجود داشته باشد استاندار قرارگیری تعداد صندلی در هر ردیف 14 تا 16 عدد میباشد و اگر فقط یک ردیف راهرو در هر ردیف وجود داشته باشد به صورت استاندار تعداد صندلی ها نباید از 7 یا 8 صندلی بیشتر تجاوز نماید. لذا در این مورد چیدمان به صورت استاندار محدودیت تعداد صندلی در هر ردیف وجود دارد که نباید از این مسئله چشم پوشی شود.
2-قاره ای: در این مدل صندلی ها به شکل مورب و دایره ای حول یک مرکز مشخص چیده میشوند که در این روش محدودیت تعداد صندلی در هر ردیف وجود ندارد و هرچه فاصله ردیف ها بیشتر باشد میتواند تعداد صندلی بیشتری را در یک ردیف در خود جای دهد. در این روش چون محدودیت تعداد صندلی در هر ردیف وجود ندارد و شما میتوانید تعداد بیشتری صندلی در یک ردیف جای دهید و برای جبران این موضوع میتوانید راهرو های پهن تری داشته باشید.
توجه: در ظاهر چیدمان قاره ای تعداد کمتری صندلی را در بر میگیرد ولی در عمل به این صورت نمیباشد و در چیدمان قاره ای نیز همانند چیدمان چند ردیفه میتواند همان تعداد صندلی را در بر بگیرد.و اگه به درست این طرح انجام بگیرد حتی میتواند در محیط هایی با متراژ یکسان ، تعداد صندلی بیشتری را در خود جای دهد.
در هر مدل از این چیدمان ها به طور متوسط برای رفت و آمد و محل نشستن هر فرد به صورت متوسط 7.5 متر مربع فضا باید در نظر گرفته شود.
عواملی که در چیدمان یک سالن خوب و عالی میتواند موثر باشد:
1- دید مناسب مخاطب
یک سالن زمانی از نظر شخصی که استفاده کننده است خوب و عالی به نظر میرسد که شخص در درجه اول دید بسیار کافی نسبت به صحنه داشته باشد.
2-دسترسی آسان به صندلی ها
دسترسی آسان به صندلی ها جز مواردی است که باعث نظم در سالن میشود و در نتیجه در صورت دسترسی آسان به صندلی مورد نظر در هر زمانی میتواند رضایت شخص استفاده کننده را به وجود آورد.
3-آکوستیک بودن سالن
یک سالن خوب باید جوری طراحی شده باشد که صداهای اطراف و بیرون نتواند مزاحمت ی برای برنامه مورد نظر ایجاد نماید و همچنین باید به صورتی طراحی شود که صدای داخل کاملا در داخل سالن مشخص باشد.
4-شکل صحنه و جایگاه
شکل هندسی سالن و همچنین میزان فضایی که در اختیار دارید در نحوه چیدمان سالن بسیار موثر میباشد.
5-ارتباط مشتری با صحنه
در اصل باید به این نکته توجه کنیم که در واقع هدف ما از تجهیز این سالن چیست و به چه منظوری قرار است این سالن مورد استفاده قرار بگیرد.
طرح های عالی برای چیدمان مناسب برای صندلی های آمفی تئاتر و سالن های همایش:
برای نحوه چیدمان سالن ابتدا باید در نظر گرفت که این سالن به چه منظوره ی میخواهد مورد استفاده قرار بگیرد. و اینکه جایگاه صحنه و تماشاگران باید به فرم سالن از لحاظ هندسی و حتی ارتفاع سقف نیز توجه داشته باشید. تمام طرح های ایجاد شده در این مقاله با تمام جزئیات میباشد که در آن تعداد صندلی و فاصله صندلی ها و فاصله ردیف ها و حتی محل جایگاه نیز مشخص شده است.
چیدمان کلی صندلی های آمفی تئاتر به سه روش اصلی میباشد :
1-چیدمان جایگاه ساده:
در این مدل چیدمان اصولا ارتباط بین تماشاگران و صحنه در حد بسیار بالایی میباشد و تمام صندلی ها در یک راستا بوده که به سمت جایگاه و یا صحنه طراحی شده است .که در این مورد چیدمان تماشاگران همه پشت سر هم و تقریبا در یک راستا می نشینند .و این مدل چیدمان برای پخش فیلم و یا سخنرانی با پاور پوینت و یا دیگر موارد مشابه مناسب میباشد. که این مدل چیدمان خود به چندین مدل تقسیم میشود که در اینجا عکس های به صورت شماتیک از این نوع چیدمان را میتوانید ببینید.
2-فرم جایگاه گسترده:
در این دل چیدمان به صورتی است که صندلی ها در داخل یک زاویه 130 درجه قرار دارند و عمدتا صندلی ها به صورت منحنی و یا به صورت زاویه دار چیده میشوند. این مدل دارای مزایا و معایب ی میباشد که برای شما توضیح داده خواهد شد.
مزایا: از مزایای این مدل چیدمان میتوان به این اشاره کرد که تماشاچیان بیشتر میتوانند به صحنه نزدیک باشند و تعداد بیشتری تماشاچی را در سالن جای میدهد.
معایب: از معایب این طرح این است که برای پخش فیلم مناسب نمیباشد چون باید زاویه و ابعاد صفحه نمایشگر به قدر کافی مناسب و دقیق باشد. و همچنین برای صحنه تئاتر اگر چه تماشاگران به صحنه نزدیکتر هستند ولی هرچه به ردیف های عقبتر بروید دید کافی در قسمت های زاویه دار کمتر میشود
این مدل چیدمان کاملا مناسب برای سخنرانی ها و کنسرت ها میباشد. و میتواند برای این مدل مراسم ها ارتباط خوبی را بین تماشاچیان و اجرا کننده ایجاد نماید.
3-طرح 3/4 (The3/4 Arena) :
این طرح برای زاویه 180 تا 270 درجه سانتیگراد را شامل میشود به صورتی که در این نوع چیدمان تماشاگران خیلی نسبت به هم نزدیکترن و فضای صمیمانه تری را ایجاد مینماید و این رابطه را با صحنه اجرا نیز میتوانند در حد بالایی داشته باشند و همچنین ارتباط بهتری در بینایی و شنوایی را القا مینماید.در این طرح چیدمان امکان پخش فیلم وجود ندارد و برای سخنرانی بسیار مناسب میباشد.
این مدل چیدمان مطعلق به یونان باستان میباشد که امروزه از این روش به این صورت الهام گرفته شده است. در این سالنها پخش فیلم بسیار سخت و یا بسیار کم میباشد.
4- صحنه گرد و به صورت گود (Arena stage):
در این نوع سالنها تعداد تماشاگر بسیار بیشتر را در خود میتواند جای دهد و تماشاگران با هم و همچنین با صحنه ارتباط بسیار نزدیگی را میتوانند ایجاد کنند . فرم چیدمان این سالن ها به صورت قاره ای و حول یک مرکز و با زاویه 360 درجه میباشد. از معایب این صحنه این است که فرد مجری در یک زمان فقط میتواند رو به یک سمت از تماشاگران واقع شود و در واقع بیشتر برای اجراهایی که نیاز به دید مستقیم به سمت فرد اجرا کننده نمیباشد ، مورد استفاده قرار میگیرد که میتوان به عنوان مثال یک اتادیم فوتبال و یک سالن ورزشی را در نظر گرفت.
نکات قابل توجه برای طراحی یک سالن آمفی تئاتر در مرحله نحوه قرار دادن صندلی ها:
1-ابعاد و اندازه صندلی ها:
ابعاد و مخصوصا عرض صندلی نکته قابل توجهی است که در هنگام اجرای پروژه باید به آن توجه داشته باشیم. ابتدا باید بسنجیم که راحتی نشیمن تماشاگران چقدر برای ما اهمیت دارد و یا چه میزان زمان ، هر فرد به صورت مداوم به روی این صندلی ها قرار است که بنشیند .اندازه های استاندار صندلی های آمفی تئاتر با عرض های بین 46 سانتی متر تا 60 سانتی متر ساخته میشوند .در قسمت طراحی برای قرار دادن صندلی ها با توجه به توضیحات ذکر شده در مورد میزان راحتی تماشاگران ، با یک خط فرضی مطابق شکل محل قرار گیری صندلی ها مشخص میشود و همچنین اجرا کننده با یک محاسبه ساده به تعداد صندلی دلخواه و مورد نیاز برای این سالن میرسد.
2-میزان فاصله بین دو ردیف صندلی (Free space):
برای تعیین فاصله بین دو ردیف صندلی باید به دو نکته مهم توجه نمود. اول این که باید پاها و زانوهای فرد استفاده کننده به روی صندلی عقبی در وضعیت مناسب و راحت باشد و نکته دوم اینکه باید به این مسئله توجه داشت که در هنگام نشستن فرد به روی صندلی احتمال این وجود دارد که یکنفر تصمیم بگیرد که وارد سالن شود و یا از سالن خارج شود ، پس باید فضای کافی برای رد شدن وجود داشته باشد. این فاصله طبق استاندارد ها بین 55 تا 66 سانتی متر تعیین میشود.
3-فضای بین ردیف ها در سالن های دارای شیب:
در قسمت زیر صندلی ها به دلیل خالی بودن قسمت زیر نشیمن ، فضایی وجود دارد که در کمترین فاصله ممکن بین ردیف ها میتواند جای پای خوبی باشد و پاها در آن قرار بگیرد. زمانی که سالن دارای شیب میباشد و صندلی ها نسبت به هم اختلاف ارتفاع در حدود 30 سانتی متر به بالا دارند و فاصله ردیف ها 81 سانتی متر است ، به دلیل اینکه این قسمت در پشت دیواره قرار میگیرد این فضا از بین میرود .در این مواقع برای رفع این مشکل باید صندلی ها حداقل 28 سانتی متر از لبه دیوار فاصله داشته باشند.
شیب سالن باید به صورتی در نظر گرفته شود که علاوه بر اینکه نفر جلویی دید به صحنه کافی داشته باشد قسمت سر همین شخص نباید مزاحمتی برای نفر پشت سری ایجاد نماید . برای این منظور نیز استاندار هایی در مورد شیب سالن در نظر گرفته شده است که ایجاد تداخل در دید نفرات عقبی سالن ایجاد نشود.در ردیف آخر با توجه به اینکه کسی پشت سرشان نیست میتواند اختلاف ارتفاع بیشتری نسبت به بقیه ردیف ها داشته باشد.
برخی از سالن ها برای اینکه بتوانند تعداد بیشتری صندلی در خود جای دهند از این فاصله های استاندار خارج میشوند .همچنین باید در نظر گرفته شود که این فاصله ها با داشتن صندلی با دسته های متفاوت میتواند تغییراتی را داشته باشد.
راهروها:
در چیدمانهای مختلف، راهروها میتواند تغیراتی داشته باشد. عرض راهرو ها در چیدمان های قاره ای از چیدمان چند ردیفی بیشتر است. و این اندازه هر چقدر که به انتهای خروجی راهرو نزدیک میشود به دلیل اینکه افراد بیشتری از آن عبور میکنند ، عریض تر میشود.
درب های خروجی :
به دلیل ازدحام جمعیت و تعداد زیاد تماشاچیان ،درب های سالن باید دارای طراحی مناسب و کاملا استاندار و با ابعاد مناسب باشد که در مواقعی که حادثه ای اتفاق می افتد، افراد بتوانند به راحتی از سالن خارج شوند و تخلیه سالن به سرعت انجام پذیرد. همچنین این درب ها باید به گونه ای طراحی و ساخته شوند که کاملا عایق صوتی بوده و به حالت آکوستیک باشد.
دید تماشاگران:
دید تماشاگران از مهمترین مواردی است که در هنگام طراحی سالن باید به آن توجه نمایید . که رابطه مستقیمی برا انواع طراحی های موجود دارد.
زاویه 30 الی 45 درجه عمود بر لبه های دور و نزدیک صفحه نمایش میتواند بین هر صندلی آمفی تئاتر محدودیت ایجاد نماید در حالی که ارتفاع صفحه نمایش یا تصویر میتواند حداکثر فاصله را به ما نشان دهد.
ارتفاع با صفحه نمایش با حد اقل فاصله ی موجود تا صندلی ها ، یعنی صندلی های ردیف اول مشخص میشود.
صندلی متمرکز : در این روش ارتفاع صفحه نمایش با صندلی ردیف اول تنظیم میشود و در ردیف های بعدی به صورتی طراحی میشود که دید را بهبود میبخشد. در این روش چند سانتیمتری فاصله بین صندلی ها , دید را بهبود می بخشد. در این روش در هر ردیف به صورت زوج و فرد تکرار میشود. اگر چه در راهرو ها به دلیل کم و زیاد شدن صندلی ها نا هم گونی به وجود می آید ولی با تغییر عرض صندلی ها میتوان از این مشکل جلوگیری نمود . متاسفانه با هر روشی ، باز هم نمیتوان رضایت کامل تمام تماشاگران را به دست آورد.
برسی خطای دید تماشاگران:
1-در خط دید عمودی صندلی ها باید ارتفاعی حدود 11تا 12 سانتی متر اختلاف ارتفاع داشته باشند تا نفرات عقبی بتوانند صحنه را ببینند . ولی باز هم دید کامل و کافی ممکن است ایحاد نشود .این مسئله در مواردی مثل سخنرانی ها شاید اهمیتی نداشته باشد و دید کافی نسبت به پایین صحنه مهم نباشد. برای پخش فیلم این مسئله رعایت میشود تا صفحه نمایشگر در دید همه باشد . این مسئله را با تغییر ارتفاع صفحه نمایشگر و یا تغییر ارتفاع صحنه ، میتوان رفع نمود. در دید افقی میتوان ، دید افراد را با قرار دادن از بین سر نفرات جلویی به حد اکثر رساند.
2-در برسی نوع دوم در خط دید عمودی میتوان زاویه دید افراد را از بین سر نفرات جلویی قرار داد ولی در این مورد باید به جابجایی افراد در جای خود نیز توجه داشت چون ممکن است افراد بخواهند در جای خود تکان بخورند و جابجا شوند.
نکاتی که باید در رابطه با تجهیز یک سالن استاندارد در نظر گرفته شود:
1-ورودی سالن:
ورودی سالن های همایش و آمفی تئاتر و یا سینما برای دریافت بلیط باید به گونه ای طراحی شوند که در قسمت بیرون تجمع صورت نگیرد و برای این منظور فضایی در نظر گرفته میشود ولی برای اینکه افراد راحت تر در سالن حضور داشته باشند در استاندارد های امروزی این عدد سه برابر شده است. که در واقع به ازائ هر 6 نفر فضای سه متر مربع در نظر گرفته میشود.
2-فضای سالن انتظار :
ظرفیت سالن به این صورت محاسبه میشود که برای 6 نفر حدود 1 متر مربع فضا نیاز میباشد که در این صورت این حداقل فضایی است که برای تماشاگران در نظر گرفته میشود ولی برای اینکه افراد راحتتر در سالن حضور داشته باشند. در استاندار های امروزی این عدد سه برابر شده است که در واقع به ازائ هر شش نفر، فضای سه متر مربع در نظر گرفته میشود.
امکاناتی که باید در سالن های انتظار وجود داشته باشد :
-1سرویس بهداشتی: که معمولا دارای دسترسی مناسب و در موقعیت مناسب باشد که ابعاد استاندارد آن 6 عدد و فضای 23 متر را در بر میگیرد .
2- کافی شاپ : یکی دیگر از امکاناتی که در داخل سالن ها، جزئی از نیاز های ضروری شده است ، کافی شاپ و رستوران میباشد. که اگر به صورت پیش فرض 50 نفر بخواهند همزمان از کافه استفاده نمایند فضایی حدود 90 متر به غیر از قسمت آشپزخانه نیاز میباشد.
حجم فضای مورد نیاز :
برای هر نفر به دلیل شرایط آکوستیک سالن در سالن های تئاتر حدود 5 متر مکعب و برای سالن های اپرا حدود شش الی هشت متر مکعب نیاز میباشد. که این مقدار فضا به دلیل ایجاد سیستم تهویه هوا , نباید کمتر از این مقدار باشد.
ابعاد سالن اجرا:
عوامل زیادی در تعیین اندازه و ابعاد صحنه دخیل میباشد که میتوان به سطح دید و زاویه دید و اندازه و شکل هندسی صحنه و میزان آکوستیک بودن سالن اشاره نمود.
طول ردیف های صندلی:
در طول ردیف ها باید تعداد صندلی بین 16 تا حداکثر 25 صندلی باشد. که در سالن های بزرگ اگر طول ردیف ها زیاد باشد بین صندلی ها راهرو در نظر گرفته میشود و برای هر 4 راهرو یک درب ورودی طراحی میشود لازم به ذکر است که برای هر یک از افراد در حالت نشسته حد اقل نیم متر مربع فضا نیاز میباشد.
استاندارد های زاویه دید تماشاگران:
1-دید مناسب و مطلوب بدون حرکت سر و بدن با حرکت زاوی 30 درجه چشم
2-دید مطلوب با حرکت جزئی سر و حرکت چشم با زاویه 60 درجه
3-بیشترین زاویه بدون حرکت سر حدود 110 درجه
4-با حرکت کامل شانه و سر میدان درک 360 درجه
فضای خدماتی در پشت صحنه:
یک سالن کامل سالنی است که دارای امکانات مورد نیاز باشد که در این خصوص میتوان به فضای خدماتی اشاره نمود که تشکیل شده از
1-اتاق لباس:
که برای یک سالن کاملا جز نیازها میباشد و طراحی آن به صورتی است که برای هر نفر 5 متر مربع در نظر گرفته میشود.
2-اتاق گریم:
اتاق گریم در مرحله اول باید به صحنه نزدیک باشد و در واقع چسبیده به محل اجرا طراحی میشود و به صورتی در نظر گرفته میشود که دارای نور کافی برای انجام گریم و کاملا بدون صدا باشد.
3-اتاق نور و صدا:
اتاق نور و صدا باید به صورت دو اتاق مجزا در نظر گرفته شود که علاوه بر این که کاملا نزدیک به صحنه باشد باید دسترسی کامل داشته باشد. برای این منظور در فضای پشت و قسمت بالای صحنه فضای مناسبی برای این اتاق ها می باشد.که معمولا برای اتاق صدا بردار حدود 5 متر مربع و برای اتاق نور پرداز ، 6 متر مربع در نظر گرفته میشود که این ابعاد بدون انبار برای این تجهیزات میباشد که فضای انبار 12 متر مربع کافی میباشد.
4-اتاق کارگردان:
برای اتاق کارگردان معمولا در کنار صحنه و به صورتی که دیده نشود . یک اتاق 9 متری طراحی میشود. که کاملا به صحنه مسلط باشد.
5-اتاق گروه موسیقی:
این بخش چون به صورت زنده اجرا خواهند داشت و باید کاملا با صحنه وبا سکانس های مختلف هماهنگ باشد . یکی از مهمترین بخش های سالن محسوب خواهد شد. برای این منظور حدود 16 متر مربع به اضافه 4 متر فضای نگهداری تجهیزات نیاز میباشد.
6-اتاق استراحت:
برای استراحت گروه در آخر کار و یا برای آماده شدن گروه در ابتدای نمایش در نظر گرفته میشود که معمولا به صورت استاندارد یک فضای 40 متری با چند کاناپه مناسب میباشد.
7-اتاق مطالعه:
معمولا برای تمرین سناریوها یک اتاق 42 متری در نظر گرفته میشود تا گروه اجرا کننده بتوانند سناریوها را مطالعه کرده و با هم تمرین نمایند.
8-اتاق مصاحبه :
به صورت استاندار حدود 16 متر مربع و با تعدادی صندلی و یک میز تجهیز میشود.
قسمت های اداری سالن ها:
هر سالن بسته به نوع کاربرد سالن , دارای قسمت های به صورت اداری می باشد.که در اینجا به چند مورد اساسی اشاره میکنیم.
1-اتاق رئیس:
این اتاق از لحاظ موقعیت در بهترین موقعیت طراحی میشود که معمولا با اتاق جلسات یکی میشود و فضایی برابر با 35 متر مربع برای این منظور کافی میباشد
2-اتاق حسابداری و بایگانی:
به صورت متوسط 16 متر مربع برای این منظور در نظر گرفته میشود.
3-اتاق آرشیو
بخش های خدماتی :
1-موتورخانه
2-انبار مرکزی
3-پارکینگ